Verslag bijeenkomst met supermarkten van 3 juli 2014 Aanwezig Supermarkten: - - - (Boni) (Jumbo) (AH) - - (Jumbo) (Universiteitsterrein) - (Hoogvliet) - Gemeente: - (Lidl) ( Beleid Volksgezondheid) (Inspecteur VTH) - (Beleid VTH) 1. Bespreking verslag van bijeenkomst van 24 maart 2014: deelt naar aanleiding van actiepunt 3 mee dat AH graag alleen over de eigen winkel/keten terugkoppeling van de handhavingsresultaten wil ontvangen en dus niet van de andere ketens. De vertegenwoordigers van de andere ketens sluiten zich hierbij aan. - Daarnaast vragen supermarkten om terugkoppeling van positieve resultaten en op korte termijn (liefst dezelfde dag nog). Supermarkten begrijpen dat directe terugkoppeling (ter plekke) niet altijd mogelijk is omdat inspecteurs zich dan bekend moeten maken. Eventueel telefonische terugkoppeling. Actiepunt gemeente: gemeente werkt wijze van terugkoppeling uit. Deze uitwerking hangt ook af van de mogelijke inzet van mysteryguests. 2. Inzet mysteryguests in toezicht en handhaving leeftijdsgrenzen geeft uitleg over het voorstel tot inzet van mysteryguest, dat binnenkort aan de burgemeester wordt voorgelegd. Het rapport van de universiteit van Utrecht over de juridische toelaatbaarheid van de inzet van mysteryguests in de handhaving op de leeftijdsgrenzen geeft de gemeente voldoende basis om mysteryguests in te gaan zetten. Het gaat dan wel om de inzet van personen van 18 jaar en ouder. De gemeente deelt de mening van de supermarkten dat inzet van minderjarigen als mysteryguest effectiever is en kan rekenen op meer draagvlak .De gemeente begrijpt dat een boete voor het verkopen van drank aan een 18-minner veel meer terecht voelt dan een boete voor het verkopen van drank aan een 18-plusser omdat de leeftijd niet gecheckt is. Bovendien is de overtreding bij verkoop aan een 18-minner voor alle partijen duidelijk en ontstaat er geen discussie over of de leeftijd wel of niet gecheckt had moeten worden. Er kleven aan de inzet van 18-minners in de horeca echter nog te veel juridische risico’s. De gemeente wil eerst de inzet van 18-plussers afwachten en pas daarna verdergaande mogelijkheden bekijken. Meerdere supermarkten geven aan dat hier nu juist het pijnpunt in zit. vraagt hoe de leeftijd van de mysteryguests vastgesteld wordt. geeft aan dat de mysteryguests van tevoren op objectieve wijze (middels systeem of groep mensen) beoordeeld wordt op leeftijd, zodat we zeker weten dat we mensen inzetten die over het algemeen niet als onmiskenbaar 18 worden beoordeeld. vraagt of het niet mogelijk is om iedereen te laten legitimeren: Als supermarkt moet je af willen van het nemen van de gok. In zijn winkel op wordt niet gewerkt met caissières maar met systeemcontrole. Het systeem blokkeert automatisch wanneer er alcohol gekocht wordt en dient gedeblokkeerd te worden door medewerker. vraagt zich af hoe het zit met de onmiskenbaarheid: het blijft toch altijd het woord van de caissière tegen dat van de inspecteur. Daarnaast vraagt hij of de NVWA nog bevoegd is om boetes op te leggen. geeft aan dat de inspecteur het verhaal van de caissière zeker meeweegt bij zijn besluit om een boete op te leggen. Als de caissière aannemelijk kan maken dat zij er vanuit kon gaan dat de betreffende persoon 18 plus was, wordt er geen boete opgelegd (als deze persoon ook echt 18 plus is). vraagt of het inderdaad zo is dat er een boete opgelegd kan worden voor verkoop aan een 18-jarige puur en alleen omdat de leeftijd niet gecheckt is. De gemeente bevestigt dit. geeft aan dat zij een systeem van 1 x waarschuwen en de 2e overtreding een boete, nog best streng vindt. Zij geeft aan dat een aantal gemeenten de handhaving DHW hebben uitbesteed aan een extern bureau BHBW en dat Jumbo erg tevreden is over de wijze waarop BHBW dit toezicht en handhaving uitvoert. Misschien dat Utrecht hier eens naar kan kijken? Bevoegdheid opleggen boetes De NVWA is niet meer bevoegd om boetes op te leggen voor overtreding van de DHW. Deze bevoegdheid is overgeheveld naar de gemeente. De NVWA kan wel handhaven op overtreding leeftijdsgrenzen bij verkoop tabak. Handhaving bij wederverstrekking vraagt of de gemeente op dezelfde (vergaande) wijze handhaaft op wederverstrekking als de NVWA. geeft aan dat wij hier minder ver in gaan. Wanneer binnen de supermarkt gewoon goed gecheckt wordt op leeftijden, is de supermarkt niet verwijtbaar voor doorverkoop/verstrekking die buiten de supermarkt plaatsvindt. Conclusie m.b.t. inzet mysteryguests: Supermarkten geven duidelijk aan het jammer vinden dat er niet met 18-minners wordt gecontroleerd omdat handhaving op basis van controles met 18-plussers een stuk ingewikkelder is. Heldere communicatie vinden alle supermarkten een belangrijk punt, zowel vooraf over de in te zetten aanpak als over de resultaten van het toezicht& handhaving. sluit dit onderwerp af met de mededeling dat de gemeente de kritische punten van de supermarkten mee zal nemen bij de uitwerking van het voorstel voor inzet mysteryguests. Met name ook het punt van de onafhankelijke check van de in te zetten mysteryguests, voegt nog toe dat in afwachting van de uitkomst van het mysteryguestonderzoek, de gewone handhaving zonder mysteryguests natuurlijk wel gewoon doorloopt. De gemeente informeert de verstrekkers (inclusief de supermarkten) als de handhaving met mysteryguests daadwerkelijk gaat starten. 3. Communicatie Supermarkten geven allen aan dat met name de ID check bij oudere jongeren (18+) problematisch is. Velen worden boos als ze zich moeten legitimeren of als zij bijvoorbeeld met een OV-chipkaart geen drank meekrijgen. Alleen problematiek niet zozeer in zijn winkel. Studenten op herkent de zijn het gewend om zich te legitimeren of doen hier in elk geval niet moeilijk over. Algemene conclusie: studenten vormen niet zozeer het probleem bij de leeftijdcontrole. Problemen doen zich veeleer voor bij 18plussers in de andere wijken. Afstemming landelijke campagne heeft via Trimbos doorgegeven dat de supermarkten de doelgroep van jongeren tussen de 18 en 25 jaar missen in de communicatiecampagne van Nix18. Ook via het CBL is deze boodschap doorgegeven. Hopelijk wordt dit alsnog landelijk opgepakt. Bij ontwerp Utrechtse aanpak dient in ieder geval afgestemd te worden op de landelijke aanpak. licht kort het doel van haar communicatievoorstel toe: - Meer samenwerking - Hoe kunnen we klanten zich beter laten gedragen/opvoeden - Hoe kunnen we caissières beter de regels laten naleven - Wat kunnen we doen om bewustwording te vergroten. Idee om bij preventie-activiteiten (bv voorlichting) ook het sociale regelgevingsaspect aandacht te geven, inclusief respect voor de caissières. geeft aan dat het belangrijk is dat de communicatie-aanpak gericht is op belonen en verleiden.: We moeten het gewoon leuk maken. Bijvoorbeeld door een pakkende slogan, zoals Challenge 25, posters, buttons, prijsuitreiking, promoweek. Doelgroepen Richten tot: supermarkten, horeca, sportverenigingen, studentenverenigingen. zal aan Victas duidelijk meegeven dat ze in voorlichting tijdens de UITdagen het punt van de verplichte ID-check meenemen. Product / resultaat - geeft aan behoefte te hebben aan concrete afspraken en vindt dat de gemeente hiervoor nu aan zet is. - Het zou mooi zijn als er straks een centrale toolkit beschikbaar is, waaruit de supermarkten onderdelen kunnen gebruiken in hun aanpak. Afspraken  In klein comité wordt gezamenlijk een toolkit uitgewerkt op basis van de ideeën uit het plan van en deze bijeenkomst. Aanvullende ideeën zijn natuurlijk altijd welkom. Deze groep bestaat in ieder geval uit , eventueel aangevuld met slijterij (G&G).  We richten ons op het formuleren van een gezamenlijke boodschap die zowel door verstrekkers als door de gemeente uitgedragen wordt. Het liefst zo simpel mogelijk en gebruik makend van bestaande middelen (ook landelijk) en kanalen.  Na de bijeenkomst in klein comité worden alle supermarkten geïnformeerd over de aanpak en wat ieders bijdrage daaraan is (gemeente, supermarkt, andere verstrekkers) Overige zaken verwijst naar de beantwoording van Kamervragen van 30 juni door staatssecretaris van Rijn, waarin hij aangeeft dat de Autoriteit Consument en Markt (ACM) onderzoekt of al dan niet sprake is van ongeoorloofde afspraken binnen het CBL over de inzet van bepaalde effectieve controlesystemen. Verder heeft de staatssecretaris de Tweede Kamer op 3 juli geïnformeerd over onderzoeksrapporten over effectiviteit van hulpmiddelen en systemen op het gebied van leeftijdsverificatie bij de verkoop van tabak en alcohol: - Explorerend onderzoek naar leeftijdsverificatiesystemen en hun effectiviteit bij de verkoop van tabak - Praktijkinventarisatie naar de wijze waarop verstrekkers van alcohol en tabak de wettelijke leeftijdsgrenzen naleven.