Nouryon, Engie, BP, Havenbedrijf Rotterdam, Vattenfall, Shell Nederland, BioMCN, Tata Steel
Nederland, Port of Amsterdam, Innogy, Yara, SkyNRG, Groningen Seaports en Gasunie
(hierna: partijen) hebben kennisgenomen van het conceptadvies voor de nieuwe categorie in
de SDE++ voor grootschalige
aterstofprod ctie ia elektrol se . Partijen zijn allen
voornemens om de komende jaren te investeren in groene waterstof en de waterstofeconomie
op gang te brengen. Naast consultatiereacties van een aantal van hen waarin in meer
detailpunten van het advies zal wordt ingegaan, willen deze partijen gezamenlijk een aantal
algemene en essentiële punten onder de aandacht brengen van PBL en EZK.
Ons belangrijkste punt: in alle verkenningen van een CO 2-emissieloze energievoorziening in
2050 heeft groene waterstof een grote rol. Waterstof krijgt in het Klimaatakkoord richting
2030 al een grote rol toebedeeld in de sectoren industrie, mobiliteit en elektriciteit. De ambitie
van het Klimaatakkoord is om in 2030 3-4 GW geïnstalleerd vermogen aan elektrolysers te
hebben gerealiseerd. Belangrijker nog is het doel; de opschaling en kostenreductie van
elektrolysers. Bovendien: diverse partijen binnen met name industrie, elektriciteit, mobiliteit
en gebouwde omgeving rekenen voor hun langere termijn klimaatambities op voldoende
beschikbaarheid van betaalbare groene waterstof. Groene waterstof is een belangrijke
bouwsteen voor de energietransitie richting 2050, maar alleen realiseerbaar wanneer richting
2030 al stevig wordt ingezet op de ontwikkeling en opschaling ervan. Met de voorgestelde
uitgangspunten van het PBL-conceptadvies voor SDE++ voorzien wij dat dit doel niet gehaald
gaat worden. Op basis van de aannames over o.a. de te hanteren emissiefactor en de
referentie-installatie verwachten partijen dat de eerste (kleinschalige)
groene
waterstofprojecten niet (of pas ver na 2020) in aanmerking komen voor SDE++. Partijen zijn
daarom bezorgd dat onder deze uitwerking van de SDE++ voor waterstof de benodigde
opschaling vele jaren wordt vertraagd. Hieronder zetten wij onze zorgen verder uiteen.

1

 Wij blijven graag met u in gesprek over de manier waarop de regeling kan worden aangepast
of een specifieke stimulering voor demonstratieprojecten wordt opgezet, om te zorgen dat de
opschaling van elektrolyseprojecten die de CO2-uitstoot doen verminderen tractie kan krijgen.
Meer specifiek willen partijen graag de volgende punten onder uw aandacht brengen:
1. Op basis van de in dit advies opgenomen aannames lijkt waterstofproductie via elektrolyse
de komende jaren niet in aanmerking te komen voor ondersteuning omdat er door
elektrolyse meer CO2 zou worden uitgestoten dan door de te vervangen installatie . Door
te rekenen met een emissiefactor van 183 gram per kWh produceert een elektrolyseinstallatie geen groene waterstof. Dat kan volgens ons niet de bedoeling zijn; de huidige
groene waterstofprojecten beogen allemaal CO2-reductie te realiseren en gaan uit van het
gebruik van (nieuwe) hernieuwbare elektriciteit. In onze ogen is een emissiefactor 0 een
beter uitgangspunt wanneer de aanvrager kan aantonen dat er gebruikt wordt gemaakt
van hernieuwbare elektriciteit.
2. De verbreding van de SDE+ regeling richt zich op CO2-reductie en moet de uitrol van
onrendabele reductieopties mogelijk maken. Door uit te gaan van een emissiefactor van
183 gram per kWh zal waterstofproductie via elektrolyse bij het huidige PBL conceptadvies
leiden tot méér CO2 uitstoot in plaats van minder en daarom niet in aanmerking komen.
Dat lijkt ons onjuist en onwenselijk omdat partijen beogen groene waterstof te produceren
door het gebruik van groene stroom. Die optie wordt ook in Europese regelgeving (RED II)
expliciet benoemd. Het moet mogelijk zijn om 100% groene stroom voor de productie van
waterstof van het openbare elektriciteitsnet te betrekken.
3. Het is belangrijk te beseffen dat de gekozen aanpak niet vanzelf door technologie- en
kosten ontwikkeling in de tijd zichzelf zal oplossen. Immers, wanneer de doelen van het
klimaatakkoord worden gerealiseerd en de investeringskosten van elektrolysers significant
dalen, dan nog zal de SDE++ vanwege de rangschikking op subsidie-intensiteit door de
emissiefactor van 183 gram CO2/kWh concluderen dat elektrolyse niet in aanmerking
komt. Slechts wanneer er een versnelling in de uitrol van hernieuwbare
elektriciteitsopwekking optreedt waardoor de 2030 emissiefactor lager dan 183 zou
uitkomen, zou dit zonder beleidsingreep veranderen. Echter, het huidige conceptadvies
verlaagt de kans dat die versnelde uitrol van hernieuwbare elektriciteitsopwekking tot
stand komt. Dit creëert een kip-ei probleem terwijl het klimaatakkoord dit juist wil
doorbreken en de groei van de elektriciteitsvraag (door elektrolyse en directe elektrificatie)
koppelt aan de opschaling van hernieuwbare elektriciteitsopwekking (zie o.a. bladzijde 57
en 181).
4. Het conceptadvies kent als titel grootschalige waterstofproductie via elektrolyse . Partijen
vinden het van belang om te benadrukken dat met de huidige stand der techniek van
elektrolyse nog niet grootschalig groene waterstof geproduceerd kan worden. De huidige
waterstofvraag in Nederland benadert de één miljard kilogram. Met één 100 MW
elektrolyser zou jaarlijks ongeveer 1,5% van de bestaande waterstofvraag geproduceerd
worden; bij lange na nog geen grootschalige productie. De referentie-installatie die is
gekozen voor dit conceptadvies kent slechts een capaciteit van 20 MW.

2

 5. Zonder pilots en demonstratie-installaties zal opschaling naar grootschalige
waterstofproductie niet van de grond komen. Dit terwijl deze technologie voor
decarbonisatie van het Nederlandse energie- en grondstoffensysteem hard nodig is. Tegen
2030 is elektrolyse bijvoorbeeld hard nodig om het potentieel aan offshore wind op de
Noordzee na 2030 verder te kunnen benutten dan de nu voorziene 12 GW. Daarvoor is het
noodzakelijk dat de capaciteit van elektrolysers (stacks) zich ontwikkelt opdat er
waterstofinstallaties van rond de 1 GW gebouwd kunnen worden. Tegelijkertijd zal de
vraag naar (groene) waterstof moeten ontwikkelen.
6. Als de ontwikkelingsfase van projecten in ogenschouw wordt genomen tezamen met de
ambitie van het klimaatakkoord is het van belang dat grootschalige elektrolyse-projecten
(500MW-1GW) die rond 2030 gereed moeten zijn; rond 2025 succesvol een aanvraag voor
SDE++ kunnen indienen. De technologie zal dus in de periode 2020-2025 een grote sprong
moeten maken. Om de vraag naar grotere stacks te stimuleren is het van belang dat de
onrendabele top, die gepaard gaat met de conversie van elektriciteit naar waterstof, via
een vorm van exploitatie- subsidie gedekt wordt. Hierbij moet er speciaal aandacht zijn
voor pilot -en demonstratie-installaties en de benodigde opschaling. Het huidige
instrumentarium van ondersteuning voor demonstratie -en pilotinstallaties is onvoldoende
aangezien het enkel op de kapitaalslasten ziet en het budget ontoereikend is.
7. Projecten gericht op grootschalige waterstofproductie via elektrolyse hebben alleen zin als
de benodigde elektriciteit geproduceerd wordt uit hernieuwbare energiebronnen. Dan is de
CO2-footprint 0 gram CO2/kWh. Stroom kan specifiek betrokken worden van nieuwe
hernieuwbare energieprojecten waardoor de herkomst van de elektriciteit kan worden
aangetoond. De ontwikkeling van groene waterstofprojecten stimuleert daarmee een
simultane decarbonisatie van de elektriciteitsproductie en vergroting van de afzet van
duurzame elektriciteit; dit is het soort van dynamiek waar het bij de energietransitie om
draait.
8. In de beschrijving van het advies ontbreekt het model van een meer directe koppeling
tussen hernieuwbare elektriciteitsproductie en conversie van waterstof. In het
klimaatakkoord is een optie via een meer directe koppeling meerdere keren aangekondigd.
In het industriehoofdstuk staat bijvoorbeeld benoemd dat er nagedacht moet worden over
een tender voor offshore wind waarin extra groenestroomcapaciteit rechtstreeks wordt
ingezet voor versnelde opbouw van groene waterstofproductie en kostenreductie. Partijen
zijn van mening dat dit voordelen kan opleveren voor het energiesysteem en de in de
punten hierboven geschetste problematiek kan doorbreken.
9. Om de vermeden CO2 te berekenen wordt uitgegaan van de vervanging van een SMR-

installatie (productie van grijze waterstof). Partijen betwijfelen of dat in alle gevallen juist
is en of opschaling/uitrol van de elektrolyse technologie hier gebaat bij is. Kleinschalige
groene waterstofproductie met CO2-vrije elektriciteit zal volgens partijen de komende
jaren vooral worden ingezet voor nieuwe toepassingen en niet altijd het huidige waterstof
- dat uit aardgas wordt geproduceerd voor met name grondstof in de industrie - vervangen.
Ook hier zou het conceptadvies volgens partijen rekening mee moeten houden.

3